Perfectionisme tijdens een scriptie schrijven veranderen

In dit artikel help ik je om vast te stellen of je teveel vanuit de (over)denkende perfectionistische modus werkt aan je scriptie (inclusief lijst alarmsignalen) + praktische tips om veel tijd en energie te besparen + geconcretiseerd wat er moet veranderen om als een speer door je afstudeerproces heen te gaan.

De (over)denkende perfectionist

De mensen die ik over het algemeen aantrek als klant voor afstudeerbegeleiding zijn studenten die meer in het spectrum vallen van denker, overdenker en perfectionist dan dat ze vallen in de categorie ‘doener’.  Dit type student heeft vaak het potentieel om werk te leveren met meer diepgang en een hogere kwaliteit dan de doener, maar dit is tegelijkertijd het type wat dit potentieel er maar moeilijk consequent uitkrijgt.  

Pas in de actiemodus voor de deadline

Herken je dit van jezelf tijdens je studie tot nu toe? Je begint ambitieus, in het midden loop je min of meer vast of heb je te maken met mega uitstelgedrag en tegen de deadline zet je in een keer alles op alles om in ieder geval iets ingeleverd te krijgen. En tot je verbazing is het dan meestal nog een voldoende ook. Dit laat zien dat je echt veel in je mars hebt, want je besteed veel minder tijd aan je werk dan ‘de doener’ maar haalt toch een voldoende of goed.  

Bij een scriptie is die studiestrategie in een keer knap lastig omdat de deadline natuurlijk zo ver weg is en het project te groot is om het ‘even snel te doen’.

Alarmsignalen voor studievertraging tijdens je scriptie door perfectionisme

Wat zijn nou typische gedragingen van de (over)denkende perfectionist tijdens het afstuderen die een signaal zijn van dat je risico loopt op studievertraging? 

• Meer dan drie uur besteden aan het oriënteren op je onderwerp door middel van het zoeken en doornemen van bronnen.
• In plaats van zelf logisch nadenken over oplossingen (bijvoorbeeld voor de afbakening van je onderzoek) op zoek gaan naar informatie.
• Het proces waar je in zit niet met andere mensen delen.
• Geen vraag inbrengen tijdens begeleiding omdat je denkt dat je vraag niet duidelijk genoeg is of omdat je denkt dat je dom over komt en de oplossing zelf wel kan vinden als je beter je best doet.
• Bezig zijn met het uitwerken van je hoofdstuk 1 terwijl je nog geen blauwdruk voor je scriptie hebt gemaakt en deze voorgelegd hebt voor feedback.
• Literatuur doornemen zonder eerst exact te weten waar je naar op zoek bent.
• Literatuur doornemen zonder daadwerkelijk de informatie uit de bron direct ergens voor te gebruiken.
• Je schamen voor je werk.
• Het moment dat jij je huidige stand van zaken wil delen met iemand grote weerstand voelen en er eerst nog zelf aan wil zitten sleutelen.

Praktische tips voor het besparen van tijd en energie

Als je bang bent dat je vertraging oploopt door perfectionisme / de manier waarop jij functioneert, dan wil ik jou een ding heel graag meegeven:

1. Stop geen tijd in optimaliseren/verbeteren VOORDAT je feedback hebt gekregen ‘op je draft’

Ik zie zoveel studenten terughoudend zijn om iets wat in hun ogen nog niet goed of af is op te sturen naar hun begeleider, inclusief naar mij.

Als iemand een gratis sessie bij mij aanvraagt dan vraag ik ook altijd de stand van zaken op te sturen. Ik weet dat dit een ENORME drempel vormt. Dus ik zeg er ook expliciet bij dat het echt een totale chaos mag zijn wat verre van logisch, af of compleet is. En dat meen ik ook.

Ik kijk niet naar de kwaliteit van de geschreven zinnen, ik ben erop uit om wat iemand wil   onderzoeken eruit te filteren en te checken of daar al een rode draad in zit. Zo niet, dan is mijn toegevoegde waarde die rode draad verhelderen tijdens de sessie. Zo wel: dan kijk ik waar het plan nog strakker afgebakend kan worden.

Het ‘grappige’ wat mij opvalt, is dus dat mijn studenten voor een afspraak vaak vol schaamte hun ‘totaal chaotische werk’ sturen terwijl ik soms bijna schrik van de kwaliteit die ik zie. In de zin van: ‘Wow, heb je mij echt wel nodig?’

2. Deel je stand van zaken sneller voor feedback

Hou er rekening mee dat jij als (over)denkende perfectionist onterecht heel onzeker bent over het werk wat je tot stand brengt.

Het gevolg ervan is dat jij je tijd stopt in optimaliseren, perfectioneren en veranderen terwijl je echt VEEL VEEL VEEL sneller door je afstuderen heen gaat, als je de in jouw ogen ‘lelijke’ stukken doorstuurt naar iemand die dan razendsnel kan zien of je inhoudelijk op de goede weg zit.

Als jij ergens inhoudelijk de afslag gemist hebt of juist een onnodige afslag gemaakt hebt, dan wil je dit WETEN voordat je in mooie zinnen met bronnen de boel hebt uitgewerkt en opgepoetst.

3. Niks uitwerken voordat je verhaallijn helder is

Met mijn begeleiding werk ik zelfs zo dat je überhaupt niets hoeft uit te werken naar een hoofdstuk voordat je vertellijn van A tot Z helder is. Dit betekent dus ook letterlijk dat je eerst je verhaallijn creëert voordat je iets uitwerkt. Dit kun je over het algemeen prima doen in je eigen woorden op basis van zelf logisch nadenken.

Pas als de lijn logisch is en je kan zien dat er bij uitwerking iets ontstaat wat klopt bij de opleidingseisen, dan ga je het verhaal uitwerken naar een versie 1. Deze ga je na de uitwerking zeker niet op poetsen/redigeren/verbeteren/optimaliseren. De versie 1 leg je eerst voor voor feedback. Dán maak je met de input die je gekregen hebt je verhaal compleet.

4. Nooit langer dan 10 minuten sleutelen aan een zin of stukje

In mijn algemene voorwaarden staat zelfs dat het niet is toegestaan om langer dan 10 minuten te sleutelen aan een zin of een klein stukje van je tekst. Ik verwacht dat als het niet lukt dat je het dan in je eigen woorden ‘zo ongeveer’ opschrijft met een aantekening voor mij erbij om er extra naar te kijken. Die aantekening kan je natuurlijk ook voor jezelf maken. Je gaat door met het volgende wat wel lukt en mogelijk heb je op een later moment genoeg afstand genomen dat je wel helder ziet hoe jij je stukje kan uitwerken. Zo niet, dan kan je er een gerichte vraag over stellen richting een scriptiebegeleider van school.

Wanneer een (over)denkende perfectionist resultaatgericht gaat werken

Een van de meest waardevolle transformaties die je kunt maken voor je persoonlijke effectiviteit is als je als (over)denkende perfectionist een resultaatgerichte instelling ontwikkelt.

 Hoe ziet dat eruit tijdens het afstuderen?

1. Je doet niets voordat je exact weet wat de verwachtingen zijn vanuit de opleiding. Dus je zorgt dat de opleidingseisen glashelder zijn.
2. Je maakt eerst een blauwdruk voor het geheel van je scriptie voordat je iets uitwerkt.
3. En je zorgt voor feedback op die blauwdruk, zodat je niet iets uitwerkt wat niet voldoet. 
4. Je gaat geen hele stukken lezen om je te verdiepen in je onderwerp. Je zoekt alleen gericht informatie op die je nodig hebt en direct kunt gebruiken.
5. Je gaat dus geen teksten uitwerken voordat de verhaallijn eerst helder voor je is.
6. Je zorgt voor feedback op je voorgenomen ‘verhaallijn’, zodat je niet iets uitwerkt wat later niet goed blijkt te zijn.
7. Als je aan de slag gaat, maak je eerst een actieplan op basis van het resultaat waar je naar toe gaat werken. Het actieplan bestaat uit concrete af te vinken taakjes die leiden tot dat resultaat.  
8. Als je informatie mist om jezelf precies te kunnen zeggen wat je moet doen, dan verhelder je welke informatie je mist en zet je dit om naar concrete vragen/taakjes om die informatie te bemachtigen.

Herken jij jezelf in de ‘overdenkende perfectionist’? Nou, dan kunnen we elkaar sowieso de hand schudden. Ik deed meer dan twee jaar over mijn scriptie omdat ik in die modus zat. Omdat ik na mijn afstuderen in 2014 niet in loondienst wilde werken, maar ondernemer wilde worden, heb ik moeten leren om resultaatgericht te denken en te werken.  

Hierdoor heb ik inmiddels een totaal andere modus gevonden als het om afstuderen gaat. Dat zie ik nu als iets wat NOOIT langer dan 15 weken hoeft te duren (van begin tot eind) met slechts 12 uur weken per week (!).

Het belangrijkste wat hiervoor nodig is, is dat je die omschakeling maakt naar resultaatgericht denken en werken, waardoor je een enorme shift maakt in je persoonlijke effectiviteit. Echt, je blaast jezelf omver met waar jij jezelf opeens toe in staat ziet!

Ik kan je volledig faciliteren in het maken van die transformatie door je te laten zien hoe je jouw onderzoek, plan en scriptie resultaatgericht aanpakt. De blauwdruk met je te maken en de kleine mini-stappen die leiden tot resultaat uiteen te zetten. Zo kun je als het ware instappen in een rijdende trein en ga je als een speer door al je afstudeeronderdelen heen.

Als je denkt, dat lijkt me wel wat, plan dan een sessie* met mij in en krijg sowieso gratis feedback van mij op ‘je lelijkste chaotische werk’ 😉 

Let op: dit is alleen voor hbo studenten die een sociale studie doen.