Verschil tussen feit en aanname in scriptie

‘Waar baseer je dat op?’ ‘Bron!!’ Dat zijn zo van die opmerkingen die je in de kantlijn tegen komt van je scriptie of plan van aanpak. Waar dat aan ligt? Vaak heb je niet helemaal helder wat een aanname precies is en ben je niet getraind in schrijven als een onderzoeker.

Wil je een hoop feedback in je kantlijn voorkomen? Zorg dan dat je het verschil begrijpt tussen feit en aanname.

Wat is een feit? 
Een feit is wat jij hebt kunnen waarnemen zónder dat er een eigen interpretatie aan te pas komt.

Informatie uit boeken en artikelen zijn geen feiten

Het helpt je heel erg als je ervan uit gaat dat informatie uit boeken en artikelen GEEN feiten zijn. Ik ga het toelichten.

"Mensen met een alcoholverslaving ervaren vaak schuldgevoelens"

Feit of aanname? Heb jij dit gegeven kunnen waarnemen zonder dat je iets moest interpreteren? 

Het enige wat jij hebt kunnen waarnemen is: ‘Dat in artikel X wat gepubliceerd is in 2019 in vaktijdschrift Y, van die en die auteur geschreven staat dat mensen met een alcoholverslaving vaak schuldgevoelens ervaren’’.

Je hebt het dus in het artikel kunnen waarnemen. Iemand anders die dat artikel opzoekt, kan deze informatie ook in dat artikel waarnemen. Daarom is het een FEIT dat er iets bepaalds in artikel X beschreven is.

Wat vaak nog niet 100% bewezen is als feit, is de informatie in het artikel zelf. Misschien is de bewering dat veel mensen met een alcoholverslaving vaak schuldgevoelens ervaren, gebaseerd op een onderzoek onder maar 100 mensen, waarvan 60 mensen bij een enquête ja of nee hebben aangekruist op een vraag: ‘Ervaar je vaak schuldgevoelens?’.

Als dat zo zou zijn, dan kan je niet stellen dat de bewering zelf een feit is en voor iedere alcohol verslaafde geldt. Het enige wat je als feit kan stellen, is dat er iets bepaalds in een artikel beschreven staat.  

Doe je een bron bij je bewering, dan weet de lezer: het is misschien niet 100% waar, maar ik weet waar de informatie vandaan komt en ik kan het controleren. Hierdoor blijft document vrij van vele vervelende opmerkingen in de kantlijn. 

Doe je geen bron bij een bewering waar een eigen interpretatie aan te pas komt, dan komt het over alsof jij als onderzoeker zelf een aanname hebt gedaan. Dan krijg je meteen kritiek in je kantlijn. Zoals: ‘Waar baseer jij je op?’ ‘Zegt wie?’ ‘Is dit altijd zo?’

Je voorkomt dus een hoop gedoe door je beweringen toe te kennen aan een bron.

Aannames voorkomen bij het beschrijven van een praktijkprobleem

Misschien denk je, 'Maar Suus, ik moet beschrijven hoe het er in mijn organisatie aan toe gaat en dat staat helemaal niet in een boek.' Goed punt.

Je baseert je onderzoek inderdaad vaak op eigen waarnemingen die je gedaan hebt binnen een organisatie. Maar zodra je een scriptie of onderzoeksvoorstel uitwerkt, schrijf je niet vanuit jouw rol als beroepsprofessional met allemaal eigen ervaringen. Je schrijft hem als zijnde een onafhankelijke partij. Je stapt als het ware in de rol van een verslaggever die zelf helemaal niet bekend is met jouw organisatie. Je bent iemand die informatie verzameld en verslag uit brengt van die informatie. Al die informatie moet komen uit bronnen buiten jezelf.

'Ja maar hoe dan?', denk je nu misschien. Ik ga het je laten zien!

Je schrijft dus niet:

‘Binnen organisatie X hebben heel veel cliënten moeite met het uitvoeren van hun taken. Ze hebben er geen zin in en vergeten het ook vaak.’

Wat wel:

‘Meerdere begeleiders van organisatie X rapporteren dat zij het idee hebben dat cliënten veel moeite met het uitvoeren van hun taken. De begeleiders hebben het vermoeden dat het komt omdat cliënten er geen zin in hebben of dat ze het vergeten.’

In het eerste voorbeeld komt het over alsof jij als schrijver een situatie binnen organisatie zelf geïnterpreteerd hebt. Dan krijg je weer de vraag in de kantlijn: ‘Waar baseer je dat op?’

Bij het tweede voorbeeld ben je die vraag voor. Je geeft namelijk aan dat begeleiders deze informatie van organisatie X de informatie gerapporteerd hebben. Daarnaast heb je niet gezegd dat het inhoudelijk een feit is wat de begeleiders zeggen. Je hebt alleen aangegeven dát begeleiders bepaalde ervaringen en vermoedens hebben. Dat is dus het feit

De vermoedens van de medewerkers zelf, zijn aannames. Je hebt dus een FEIT beschreven als je aangeeft dat medewerkers bepaalde aannames doen. Maar je hebt in een keer zelf een aanname gedaan, wanneer je die vermoedens van de begeleiders als feiten beschrijft zonder hen te noemen als bron.  

Is dit goed te volgen zo? Laat hieronder gerust je reactie achter als er nog iets onduidelijk is!